اگر سیگار می کشید ، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستید. این به این دلیل است که ماده ی تنباکو درون سیگار سرطان زا است و شامل مواد شیمیایی است که می تواند DNA شما را تغییر داده و منجر به سرطان شود. یکی از انواع سرطان هایی که ناشی از سیگار کشیدن هستند می تواند سرطان دهان باشد که سیگار کشیدن علت اصلی آن است.
اگر سیگار می کشید بهتر است به طور منظم توسط دندانپزشک و یا متخصص بیماری های دهان مورد معاینات دوره ای حفره ی دهان قرار گیرید تا به محض مشاهده ی علائم سرطان دهان در مراحل اولیه تحت درمان قرار بگیرید.
چه زمانی به ایجاد سرطان دهان مشکوک شوید؟
سرطان دهان در مراحل اولیه ممکن است به صورت لکه های سفید رنگ بدون علامت ظاهر شود و به تدریج با تکثیر سلول های سرطانی به یک زخم پیشرونده با لبه های برجسته تبدیل خواهد شد.
به عنوان یک قانون کلی اگر ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان دهان از جمله مصرف سیگار و الکل را دارید، وجود هر زخمی که بیش از دوهفته ادامه پیدا کند سرطان دهان در نظر گرفته می شود مگر اینکه توسط نمونه برداری آزمایش شده و خلاف این امر اثبات شود.
در چه محلی به دنبال سرطان دهان بگردیم؟
کف دهان و کناره های زبان به دلیل داشتن مخاط نازکتر که به نفوذ تنباکو کمک می کند، بیشتر در معرض آغاز زخم های سرطانی می باشد. متاسفانه این مکان ها کمتر در معرض دید هستند و بیماران در مراحل پیشرفته متوجه وجود ضایعه می گردند.
تشخیص صحیح در مراحل اولیه می تواند مراحل درمانی را ساده تر کرده و موفقیت درمان را بهبود ببخشد.
مبزان مصرف سیگار با شانس ابتلا به سرطان دهان ارتباط دارد. به طور کلی افرادی که بیش از 20 نخ سیگار در روز مصرف می کنند، به عنوان سیگاری شدید (heavy smoker) شناخته می شوند و در ریسک بسیار بالایی قرار دارند. پس اگر در حال حاضر اراده ی ترک کامل سیگار را در خود نمی بینید، لطفا تلاش کنید تا هر روز تعداد کمتری نسبت به روز قبل مصرف کنید.
دود ناشی از استعمال سیگار، به همان اندازه که برای فرد استعمال کننده مضر است، می تواند برای اطرافیان او هم مضر باشد. پس اگر کسی در خانواده ی شما سیگار می کشد، شما را نیز در معرض ابتلا به سرطان های مخاط بینی، حنجره و ریه قرار می دهد.
مراحل تشخیص و درمان سرطان دهان به چه صورت است؟
- در اولین قدم خود شما و یا دندانپزشک شما متوجه وجود یک لکه ی سفید و یا زخم در دهان می شود.
- اگر علت فیزیکی مانند دندان شکسته، پروتز نامناسب و... وجود داشته باشد، دندانپزشک در قدم اول اقدام به رفع آن عامل می کند و به مدت دو هفته بیمار را تحت نظر می گیرد تا روند بهبود زخم را مشاهده کند.
- در صورتی که زخم در این مدت به طور کامل ترمیم نشود و یا اینکه در ابتدای معاینه زخم علائمی از بدخیمی را نمایان کند، نیاز به انجام بیوپسی (نمونه برداری و یا همان تکه برداری) از زخم و جود دارد.
- در این مرحله شما به پزشک متخصص ارجاع می شوید تا مقدار کمی از بافت ها و سلولهای زخم را جهت انجام آزمایشات بافت جداسازی کند. مقدار نمونه ی کافی برای این آزمایش معمولا کمتر از یک سانتی متر است و تحت بی حسی موضعی و در مطب متخصصین فک و صورت قابل انجام است.
- در این مرحله جراح نمونه را در محلول مخصوص نگهداری قرار داده و از شما می خواهد تا نمونه را به آزمایشگاه تخصصی پاتولوژی دهان، فک و صورت تحویل بدهید. این محلول از تخریب بافت تا زمان رسیدن شما به آزمایشگاه جلوگیری می کند.
- به دلیل منحصر به فرد بودن آناتومی و بافت حفره ی دهان و شیوع ضایعات متعدد مخاطی در این ناحیه و همچنین اهمیت نتیجه ی حاصله در تصمیم گیری های بعدی جراح، به شما توصیه می کنیم تا در انتخاب آزمایشگاه پاتولوژی دقت کنید. متخصص پاتولوژی دهان، فک و صورت به طور اختصاصی در حیطه ی ضایعات سر و گردن تخصص داشته و به دلیل مشاهده ی تعداد فراوان موارد مشابه می تواند با دقت و تیزبینی خاص، نتیجه را مشخص نماید.
- در صورت تایید تشخیص سرطان دهان، دو حالت وجود دارد. در حالت اول تشخیص به موقع و در مراحل اولیه انجام شده که در اینصورت جراح با برداشت کامل زخم درمان کاملی برای بیمار انجام می دهد. سپس نمونه ی جراحی را به آزمایشگاه ارسال می کند تا از برداشت کامل همه ی سلول های بافت سرطانی در سطح میکروسکوپی اطمینان حاصل کند. در اینصورت فرد سلامت کامل خود را به دست می آورد و نیاز به اقدامات درمانی بیشتر نخواهد داشت.
- در حالت دوم بیمار دیرتر مراجعه نموده است و ضایعه گسترش بیشتری نشان می دهد و یا اگر پاتولوژیست در آزمایش اول گسترش تومور به داخل عروق خونی یا لنفی را گزارش کنند، جراحی وسیع تر همراه با خارج کردن لنف نودهای گردن و انجام شیمی درمانی برای بیمار ضرورت پیدا می کند و بقاء فرد می تواند تحت تاثیر بیماری قرار گیرد.
در کل باید بدانید که سرطان دهان قابل درمان است و در صورت بروز امید خود را از دست ندهید. سعی کنید در اولین مراحل شک به بدخیمی به پزشک مجرب در زمینه ی سرطان شناسی مراجعه کنید و زمان طلایی درمان بیماری را از دست ندهید.
